Jaki kamień zamiast szmaragdu? Odpowiedź jest prosta!
gemmologia

Tsavoryt, alternatywa dla szmaragdu

Autor: Piotr Zieliński

Szmaragd to bardzo rzadka i wyjątkowo ceniona odmiana berylu. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa “smaragdos” – zielony kamień. Można śmiało powiedzieć, że obecnie jest to jeden z najbardziej poszukiwanych kamieni szlachetnych, a wysokiej jakości okazy osiągają zawrotne ceny. 

Wysoki koszt sprawił też, że pojawiło się wiele sztuczek używanych do poprawiania kamieni pod względem czystości i koloru. Te praktyki bardzo często nie są ujawniane przy sprzedaży. Co więcej, na rynku pojawia się coraz więcej firm, które potrafią wyhodować zielny beryl hydrotermalny przypominający naturalny minerał.

Właściwości szmaragdu

Kolejny dylemat stanowią właściwości fizyczne szmaragdu. Ze względu na warunki w jakich powstaje, minerał ten przeważnie ma wiele inkluzji, które znacząco wpływają na jego przejrzystość i trwałość. O ile niska przejrzystość jest typową cechą naturalnego zielonego berylu, o tyle kwestia kruchości wynikająca z ilości spękań wewnątrz minerału ma duży wpływ na jego walory użytkowe. Łatwo go uszkodzić już przy oprawianiu w biżuterii, lub nawet ukruszyć go podczas samego użytkowania. Pierścionek ze szmaragdem, który miałby być noszony na co dzień powinien mieć specjalną oprawę chroniącą kamień, albo klejnot musi być najwyższej klasy, bez spękalin. Powyższe problemy, oraz ceny przejrzystych szmaragdów sprawiły, że niepostrzeżenie pojawiła się konkurencja.

Tsavoryt jest lepszy od szmaragdu jeśli chodzi o czystość i brylancję.

Nowy kolor szmaragdowy

W 1967 roku na granicy Kenii i Tanzanii brytyjski geolog Campbell R. Bridges okrył Tsavoryt – grossular z gromady krzemianów, o szmaragdowo-zielonej barwie. Nazwę zaproponowała w 1974 roku firma Tiffany na cześć Parku Narodowego Tsavo w Kenii.

Minerał ten oprócz pięknej, zielonej barwy ma bardzo intensywny blask, wynikający z wysokiego współczynnika załamania światła. Ponad to ma on dwukrotnie większą dyspersję – 0.028 (szmaragd – 0.014), co powoduje znacznie lepszą brylancję. A to wszystko przy znacznie niższej cenie.

Pierścionek z tsavorytem w kształcie kropli.

Ile kosztuje Tsavoryt?

Cena i dostępność tego minerału jest znacznie lepsza niż w wypadku jego bardziej rozreklamowanego rywala. Ale to tylko na chwilę. Wysokie zapotrzebowanie generuje większe wydobycie, które z czasem, jak w wypadku każdego rzadkiego surowca naturalnego, spowoduje wyczerpanie złóż. Tak przecież stało się ze szmaragdem, którego cena z roku na rok bije kolejne rekordy. Prędzej czy później tsavoryt podzieli jego los i dołączy do ekstremalnie drogich minerałów. Póki cena jest umiarkowana, warto skorzystać z okazji i potraktować tsavoryt jako znakomitą okazję do inwestycji.